Ο Νόμος 4342/2015 αποτελεί έναν σημαντικό σταθμό στη νομοθεσία για την ενεργειακή απόδοση στην Ελλάδα, ενσωματώνοντας την Οδηγία 2012/27/ΕΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο νόμος αυτός θεσπίζει υποχρεώσεις για τις μεγάλες επιχειρήσεις άλλα και την Τοπική Αυτοδιοίκηση όσον αφορά τη διενέργεια ενεργειακών ελέγχων και την εφαρμογή συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης (ISO 50001).
Υποχρεωτικότητα Ενεργειακών Ελέγχων
Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Νόμου 4342/2015, οι ενεργειακοί έλεγχοι είναι υποχρεωτικοί για τις μεγάλες επιχειρήσεις, δηλαδή εκείνες που πληρούν ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:
• Απασχολούν περισσότερους από 250 εργαζόμενους.
• Έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ και συνολικό ισολογισμό άνω των 43 εκατομμυρίων ευρώ.
Οι ενεργειακοί έλεγχοι πρέπει να διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια από ανεξάρτητους και διαπιστευμένους ενεργειακούς ελεγκτές. Οι έλεγχοι αυτοί στοχεύουν στην αξιολόγηση της ενεργειακής απόδοσης των εγκαταστάσεων και στη διαμόρφωση προτάσεων για εξοικονόμηση ενέργειας.
Εφαρμογή Συστήματος Ενεργειακής Διαχείρισης
Ο νόμος παρέχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν με την υποχρέωση των ενεργειακών ελέγχων μέσω της εφαρμογής ενός πιστοποιημένου Συστήματος Ενεργειακής Διαχείρισης (ΣΕΔ) κατά ISO 50001. Ένα τέτοιο σύστημα περιλαμβάνει:
- Καθορισμό ενεργειακής πολιτικής και στρατηγικής.
- Συλλογή και ανάλυση ενεργειακών δεδομένων.
- Εφαρμογή μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.
- Διαρκή παρακολούθηση και αξιολόγηση της ενεργειακής κατανάλωσης.
Υποχρεώσεις των OTA για την ορθή εφαρμογή των Σχεδίων Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΣΕΑΚ)
Στο πλαίσιο του Ν. 4342/2015 και της γενικότερης στρατηγικής για την ενεργειακή βιωσιμότητα, οι Δήμοι υποχρεούνται να εφαρμόσουν μέτρα ενεργειακής διαχείρισης. Η υιοθέτηση του Συστήματος Ενεργειακής Διαχείρισης (ΣΕΔ) είναι αναγκαία για την υποστήριξη των Σχεδίων Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΣΕΑΚ), τα οποία θεσπίστηκαν με το Ν. 4843/2021 και αποτελούν βασικό εργαλείο για τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών υποδομών.
Συγκεκριμένα, με ευθύνη των Περιφερειαρχών και των Δημάρχων, για τα κτίρια αρμοδιότητάς τους:
α) Εκπονείται Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΣΕΑΚ), σύμφωνα με το πρότυπο που αναρτάται στον ιστότοπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το ΣΕΑΚ περιέχει παρουσίαση των χαρακτηριστικών του κτιριακού αποθέματος, προτεραιοποίηση του κτιριακού αποθέματος όσον αφορά στην αναγκαιότητα δράσεων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσής τους, τεχνοοικονομική ανάλυση επεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, καθορισμό στόχου και πλάνου επίτευξης στόχου εξοικονόμησης ενέργειας. Το ΣΕΑΚ υποβάλλεται, έως την 31η.12.2022, στη Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας της Γενικής Γραμματείας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αναθεωρείται ανά τέσσερα (4) έτη.
β) Καθιερώνεται σύστημα ενεργειακής διαχείρισης (ΣΕΔ), το οποίο περιλαμβάνει ενεργειακούς ελέγχους, στο πλαίσιο του ΣΕΑΚ.
Η εφαρμογή των ΣΕΔ στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης:
- Συμβάλλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών κτιρίων και υποδομών.
- Ενισχύει την παρακολούθηση και τον έλεγχο της κατανάλωσης ενέργειας.
- Υποστηρίζει τη συμμόρφωση με τις εθνικές και ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.
Οφέλη από την εφαρμογή ενεργειακών ελέγχων στα πλαίσια εφαρμογής συστήματος ενεργειακής διαχείρισης
Η εφαρμογή ενεργειακών ελέγχων και η υιοθέτηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στις επιχειρήσεις και στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως:
- Μείωση του λειτουργικού κόστους μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.
- Συμμόρφωση με τη νομοθεσία και αποφυγή διοικητικών κυρώσεων.
- Βελτίωση της εταιρικής και δημοτικής εικόνας μέσω της δέσμευσης για βιώσιμη ανάπτυξη.
- Ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της ανθεκτικότητας των δημόσιων υποδομών.
Συμπέρασμα
Ο Νόμος 4342/2015 καθιστά σαφές ότι η ενεργειακή διαχείριση δεν αποτελεί απλά μια κανονιστική υποχρέωση αλλά και μια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης να μειώσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Η εφαρμογή ενεργειακών ελέγχων και ΣΕΔ κατά ISO 50001 μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές οικονομίες κλίμακας και συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ τα Σχέδια Ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, όπως προβλέπονται από τον Ν. 4843/2021, αποτελούν καθοριστικό εργαλείο για τον ενεργειακό σχεδιασμό των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
